Nalunaarutit nutaat marluk: Imatut paasineqassapput

Kingullermik nutarterneqarpoq

Arfininngornerup 31. juli 2021-p unnuaani unnuap qeqqaniit nalunaarutit marluk atuutilissapput. Maleruagassat killilersuinerillu, 10. august 2021 ilanngullugu atuuttussat uani atuarsinnaavatit.

Tusagassiorfinnut nalunaarut manna nalunaarutinut marlunnut tunngasuuvoq:
1. “31. juulimiit 10. aggustimut ininut tamanit iserfigineqarsinnaasunut isernissamut killilersuutaagallartut pillugit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat”.
2. ”31. juulimiit 10. aggustimut illoqarfinni Upernavimmi aamma Aasianni, kiisalu Avannaata Kommuniani nunaqarfinni arlalinni killilersuigallarnerit pillugit Namminersorlutik Oqartussat nalunaarutaat”

Tusagassiorfinnut nalunaarummi matumani immikkoortut saqqummiunneqartut nalunaarutip imai pingaarnersiorlugit takuneqarsinnaanissaannut ilitsersuutaapput. Nalunaarutit una toorlugu nassaarisinnaavatit.

Nalunaarutit nutaat sumut tunngasuuppat?

Nalunaarummi siullermi inuit ininut sumiiffinnullu tamanit iserfigineqarsinnaasunut isernissaannut COVID-19-imut akiuussutissamik kapissimanissamut piumasaqaat atulersinneqarpoq. Taanna nuna tamakkerlugu atuutissaaq.

Nalunaarutip aappaani Upernavimmi Aasiannilu, kiisalu taakku nunaqarfiini killilersuinerit maanna atuuttut ingerlateqqinneqarput. Taamaattumik sumiiffinni taakkunani suli qanermut assiaqusersimanissaq, inuit katsersuussinnaasut 20-nut killilerneqarneri kiisalu sumiiffinniit aallarnissamut akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissimanissaq suli piumasaqaatigineqarpoq. Nalunaarutip matuma immikkoortui nalunaaruterpiami nassuiarneqarput. Linki matuma siulianiittoq takujuk. MALUGALUGU. Coronap nuna tamakkerlugu ineriartornera malillugu Naalakkersuisut nalunaarummi matumani sumiiffiit taaneqartut ilasinnaavaat.

Matuma kingulianiittut tamarmik ininut nunaminertanullu taakkununnga atasunut tamanit iserfigineqarsinnaasutut isernissamut akiuussutissamik kapitissimanissamut imaluunniit COVID-19-imik tunillatsissimannginnermut uppernarsaammik, nal. ak. 48 inorlugit pisoqaassusilimmik takutitsisinnaanissamut piumasaqaatip atuutsinneqalerneranut tunngasuupput.

Akiuussutissamik kapitissimanissamut piumasaqaat pillugu maleruagassat sumi atuutissappat?
Nalunaarut Kalaallit Nunaannut tamarmiusumut atuuppoq. Kisiannili sumiiffiit pissutsit ilaat nalunaarummik atuutsitsiviunngillat.

1. Kalaallit Nunaanni Peqqinnissaqarfik nalunaarummut ilaatinneqanngilluinnarpoq, kisiannili tamatigut napparsimasut peqqissusaannik qulakkeeriniarluni namminneerlutik maleruagassiorsinnaavoq. Aamma nakorsiartarfiit, suliffiit niuertarfiilluunniit namminersortut, peqqissaasutut akuerisanit ingerlanneqartut atorfigineqartulluunniit ilaatinneqanngillat.

2. Politikkikkut katersuunnerit aamma ilaatinneqanngillat, taamatullu politiit sulineri nalunaarummut ilaatinneqanngillat.

3. Ulluunerani neqeroorutini namminersortunit pisortanilluunniit pigineqartuni, atuarfinni, ilinniarfinni paaqqutarinniffinnilu isersimanermi akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissimanissaq piumasaqaataanngilaq.

COVID-19-imut akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissimasussaavutit
COVID-19-imut akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissimanngikkuit, imaluunniit nal. ak. 48-t iluani tunillatsissimannginnermik uppernarsaaviusumik misissortissimanngikkuit arfininngorneq aallarnerfigalugu sumiiffinnut tamanit orninneqartartunut arlalinnut iseqqusaanngilatit.

1) Neriniartarfiit, kaffisorniartarfiit, imerniartarfiit, diskotekit assigisaallu, silamilu nunaminertani taakkununnga atasut.
2) Kulturikkut sullissiviit – taakkununnga ilaatigut kulturip illorsui, filmertarfiit, katersugaasiviit saqqummersitsisarfiillu ilanngullugit.
3) Innuttaasut illui assigisaallu.
4) Atuakkanik atorniartarfiit.
5) Illup iluani silamilu timersortarfiit – taakkununnga ilaatigut init inersuillu timersortarfiit, naluttarfiit, timigissartarfiit arsartarfiillu ilanngullugit.
6) Nujalerisut, tagiartuiartut, pinnersaasarfiit assigisaallu.

Qanoq ilinerani akiuussutissanik kapuinermi naammassinnittoqarsimasarpa?
Inuk COVID-19-imut akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissimasutut isigineqassaaq, inuk akiuussutissamik kingullermik kapitissimappat. Kapitinninni akiuussutissap atorneqartup suunera apeqqutaatillugu kapitinnissat assigiinngitsunik amerlassuseqarput. Akiuussutissaq Moderna atorlugu kapitissimaguit, aappassaannik kapitinninni akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissaatit.

Kikkut sumiiffinnut killilersuiffiusunut COVID-19-imut akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissimanngikkaluarlutik imaluunniit nal. ak. 48-t iluanni tunillatsissimannginnermik uppernarsaaviusumik misissortissimanngikkaluarlutik isersinnaappat?
1) Sulisut suliffeqarfimmiillutik suliassaminnik isumaginnittussat.
2) Inuit Nakorsaaneqarfimmit COVID-19-imut akiuussutissamik kapitinnissamut innersuunneqanngitsut.
3) Inuit 17-inik ukiullit inuusunnerusulluunniit.

COVID-19-imut akiuussutissanik kapuinermi naammassinnissimanngikkaluaruilluunniit imaluunniit nal. ak. 48-t iluanni tunillatsissimannginnermik uppernarsaaviusumik misissortissimanngikkaluaruilluunniit sumiiffinnut ukununnga isersinnaavutit:
1) Init nunaminertallu taakkununnga atasut, amerlasuukkaaraluni niuerfittut atorneqartut.
2) Allakkerisarfiit.
3) Mittarfiit.
4) Pisortani oqartussaasuni aamma suliffeqarfinni pilersuiviusuni init sullissiviit, kiffartuussinermi saaffiginnittarfiit il.il.
5) Assartuutinut tamanit atorneqartunut utaqqisarfiit.

Kapitissimanissamut piumasaqaat assartuussinermut atuuppa?
Ininut tamanit iserfigineqarsinnaasunut isernissamut killilersuutaagallartut pillugit nalunaarut assartuussinermut atuutinngilaq. Taamaallaat Upernavimmi Aasiannilu, kiisalu taakku nunaqarfiini assartuutinut tamanit atorneqartunut ilaanissamut tamakkiisumik kapitissimanissaq piumasaqaataavoq.

Qanoq ilinerani uppernarsaat atorsinnaaviuk?
Innuttaasut coronapas-imik akiuussutissamilluunniit kapitissimanermut uppernarsaammik nassarnissaat piumasaqaataanngilaq. Politiit peqqinnissaqarfimmut inuit akiuussutissanik kapitissimanerannut paasissutissanik piniarfigineqarsinnaavoq, taamaalillutillu misissuisinnaallutik.
Kapuinermi naammassinnissimanngikkuit covid-19-imik tunillatsissimannginnermut uppernarsaammik takutitsisinnaasussaavutit.

Kikkut inuit tamakkiisumik kapitissimanerannik misissuisinnaappat?
Nalunaarut malinneqarnersoq pillugu misissuinissamut politiit qulakkeerisussaapput. Pisiniarfiutillit, sassaallertarfinni sulisut il.il. misissuinissamut pisussaaffilerneqanngillat. Nalunaarummi maleruagassanik unioqqutitsineq inatsisinik unioqqutitsineruvoq.

Taavami Sullissivik aqqutigalugu akiuussutissanik kapitissimanermut uppernarsaatinik suli utaqqisut?
Misissuisoqarnerani innuttaasut politiit kapitissimanermut paasissutissanik peqqinnissaqarfimmut pissarsiniarnissaannut akuersissummik tunisussaavaat, taamaattumillu uppernarsaammik tigummiaqarnissaq pisariaqanngilaq..

Maleruagassanik malinninnginnermi inatsisitigut kingunerisassat suuppat?
Pissuseq pineqartoq pineqaatissiiffiussappat akiliisussanngortitsisoqarsinnaavoq. Tamanna Kalaallit Nunaannut tikinnermi angerlarsimasussaatitaanermik unioqqutitsinertut ittuusinnaavoq.